โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านขุนแตะ
จังหวัดเชียงใหม่

พระราชดำรที่ตั้งโครงการ วัตถุประสงค์โครงการ

ลักษณะโครงการ ผู้ได้รับประโยชน์ ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ

ความสำเร็จของโครงการ ประมวลภาพโครงการ

   
พระราชดำริ :
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
 
แนวพระราชดำริ :

เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2540 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จเยี่ยมราษฎรและนักเรียนโรงเรียนบ้านขุนแปะ ตำบลบ้านแปะ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ และได้ทรงรับทราบข้อมูล บ้านขุนแตะ จากราษฎรที่เข้าเฝ้าฯ จึงมีพระราชดำริให้ดำเนินการจัดตั้งฟาร์มตัวอย่างที่บ้านขุนแตะ หมู่ 5 ตำบลดอยแก้ว อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ โดยให้ดำเนินงานในลักษณะเป็นศูนย์สาธิตและส่งเสริมด้านการเลี้ยงสัตว์ต่างๆ ได้แก่ ไก่, เป็ด, นกกระทา, ปลา, กบ, ผึ้ง, แกะ ตลอดจนให้มีการเพาะเห็ด และปลูกไม้ใช้สอย (ไม้ยูคาลิปตัส, สะเดา) โดยจ้างแรงงานจากราษฎรที่มีฐานะยากจนภายในหมู่บ้าน และหมู่บ้านใกล้เคียง มีการสร้างธนาคารข้าวพระราชทาน โดยทรงมอบให้กองทัพบก และกองทัพภาคที่ 3 เป็นผู้ดำเนินการจัดตั้งและควบคุมดูแลฟาร์มตัวอย่างดังกล่าว
พระราชเสาวนีย์ในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้พระราชทาน เมื่อวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2542 ความว่า
“ให้ทดลองปลูกกล้วยหอมทอง มะละกอพันธุ์แขกดำ เพราะจะช่วยแก้ปัญหาการขาดแคลนผลไม้ทั้งสุกและดิบ จะเสริมด้านสุขภาพอนามัยของชาวเขา และปลูกขมิ้นขาวเป็นพืชสมุนไพร”
“ให้วิเคราะห์ใบหม่อนว่ามีสารอะไรบ้าง และไวน์จากผลหม่อนน่าจะทำให้สุขภาพดี”
“ให้ช่วยสนับสนุนราษฎรในเรื่องหม่อนไหมต่อไป เส้นไหมพันธุ์ไทยมีความเลื่อมมันดีมากดีกว่าพันธุ์อื่น ๆ ทอผ้าแล้วนุ่มน่าจะช่วยกันเลี้ยงไว้”
“ให้กรมวิชาการเกษตรศึกษาวิจัยเกี่ยวกับผักกูด โดยวิเคราะห์วิจัยส่วนประกอบประโยชน์ที่จะนำไปใช้”
“ให้นำห่าน ไก่งวง และหมูจินหัว มาเลี้ยงในฟาร์มตัวอย่างฯ บ้านขุนแตะ”
“ให้ทดลองนำปลาเทราท์ ไปเลี้ยงที่ฟาร์มตัวอย่าง ฯ บ้านขุนแตะ”
“เมื่อเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าแล้วจะสามารถปล่อยเข้าสู่ธรรมชาติได้หรือไม่ควรทดลองดู และให้ทดลองเลี้ยงไก่ฟ้า และไก่ป่าเพิ่มเติมในโครงการฯ”

“ให้ส่งเสริมราษฎรนำหมูป่าไปเลี้ยงเป็นอาชีพต่อไป”
 
 
ที่ตั้งของโครงการ : บ้านขุนแตะหมู่ที่ 5 ตำบลดอยแก้ว อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ พิกัด MA 477335 ระวาง 4745 IV ความสูงจากระดับน้ำทะเล 1,200 เมตร
   
วัตถุประสงค์โครงการ :

1. ส่งเสริมราษฎรในพื้นที่โครงการ ให้มีรายได้เสริมจากการดำเนินการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ
2. เพื่อเป็นแหล่งอาหารให้ราษฎรในพื้นที่โครงการ
3. เป็นแหล่งข้อมูลในการถ่ายทอดกรรมวิธีของกิจกรรมที่ดำเนินการในฟาร์มที่ได้ผลให้กับราษฎรในพื้นที่โครงการฯ เพื่อดำเนินการเอง
5. เพื่อเป็นแหล่งศึกษาข้อมูลกรรมวิธีดำเนินการที่ได้ผล โดยเน้นให้ราษฎรสามารถดำเนินการเองได้ โดยให้วัสดุและอุปกรณ์ที่มีอยู่ในท้องถิ่นให้มากที่สุด
6. เพื่ออนุรักษ์สภาพป่าไม้ในพื้นที่ ให้คงความอุดมสมบูรณ์ตลอดไป

   
หน่วยงานผู้ดำเนินงาน /หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง :

1.  กองอำนวยการโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ กองพลพัฒนาที่ 3 สำนักงานพัฒนาภาค 3 หน่วยบัญชาการพัฒนา โดยหน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ 32
2.  กรมปศุสัตว์ โดยสำนักงานปศุสัตว์จังหวัดเชียงใหม่
3.  กรมประมง โดยศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดเชียงใหม่
4.  กรมวิชาการเกษตร โดยสำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1 เชียงใหม่, สถานีทดลองหม่อนไหมเชียงใหม่
5. กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่า และพันธุ์พืช โดยโครงการพัฒนาป่าไม้อันเนื่องมาจากพระราชดำริ สวนป่าสิริกิติ์
6.  กรมชลประทาน โดยโครงการชลประทานเชียงใหม่
7.  อำเภอจอมทอง โดยสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ
8. จังหวัดเชียงใหม่
9. สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.)     

 

ลักษณะโครงการ :

กองทัพภาคที่ 3 จัดตั้งกองอำนวยการโครงการฯ จัดกำลังพลปฏิบัติงาน อำนวยการประสานงานกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้องร่วมดำเนินงานตามแผนงาน/โครงการ ตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ดังนี้
1. ขั้นการจัดตั้ง ได้แก่ การดำเนินการสำรวจ วางแผน จัดชุดประสานงานและควบคุมพื้นที่ การประชาสัมพันธ์สร้างความเข้าใจให้กับราษฎรในการเตรียมความ พร้อมด้านต่างๆ และการก่อสร้างโรงเรือน (ชั่วคราว) ตามความจำเป็น ใช้ระยะเวลาประมาณ 3-5 เดือน
2. ขั้นการส่งเสริม ได้แก่ การจัดทำโครงการ/กิจกรรมนำร่อง เป็นการทดลองและส่งเสริมไปพร้อมๆ กัน เน้นการให้ความรู้แก่ราษฎรผู้ที่จะเป็นเจ้าหน้าที่โครงการในอนาคต ให้มีความรู้ความสามารถที่จะดำเนินงานต่อไปได้ตลอดจนการ พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็น ระยะเวลาในการส่งเสริมประมาณ   3 ปี
3. ขั้นดำเนินการเอง ได้แก่ การบริหารจัดการระบบในโครงการให้สามารถดำเนินงานและขยายผลไปยังหมู่บ้านบริวารอื่นๆ มีความสมบูรณ์ในตัวเอง สามารถประเมินผลงานได้อย่างเป็นรูปธรรมและมีความพร้อมที่จะดำเนินการได้ด้วยองค์กรในพื้นที่ ภายใต้การสนับสนุนของหน่วยงานของรัฐที่รับผิดชอบในพื้นที่ ต่อไป ระยะเวลาดำเนินงานประมาณ 2 ปี


ผู้ได้รับประโยชน์ :
ราษฎรในหมู่บ้านขุนแตะ หมู่ที่ 5 ตำบลดอยแก้ว อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่และขยายผลไปสู่ราษฎรหมู่บ้านใกล้เคียง ได้แก่ บ้านหินเหล็กไฟ บ้านห้วยมะนาว หมู่ที่ 4 บ้านห้วยส้มป่อย และบ้านขนุน 1, 2, 3 หมู่ที่ 8 รวม 5 หมู่บ้าน

ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ :

ศูนย์หม่อนไหมเฉลิมพระเกียรติฯ เชียงใหม่ ได้ร่วมสนับสนุนการปฏิบัติงานในกิจกรรมของโครงการฟาร์มตัวอย่างในปีงบประมาณ 2552 ตามงบประมาณที่ได้รับจัดสรร ซึ่งมีกิจกรรมที่ได้ร่วมดำเนินงาน ดังนี้
1. จัดซื้อและส่งมอบวัสดุอุปกรณ์สำหรับทำชาใบหม่อน จำนวน 5 รายการ ให้กับเจ้าหน้าที่ โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริบ้านขุนแตะ
2. ให้คำแนะนำทางวิชาการดูแลแปลงหม่อนสำหรับผลิตชาหม่อนโดยตัดแต่งกิ่งหม่อนใหม่กิ่งหลัก จำนวน 8-10 กิ่ง เพื่อกระตุ้นให้แตกกิ่งใหม่ที่แข็งแรง และมีใบที่สมบูรณ์
3. โรงผลิตชา ได้ผ่านดำเนินการขอ อย. แล้ว
4. สนับสนุนเส้นไหม จำนวน 5 กิโลกรัม เพื่อจัดทำหมอนใบชา และได้หมอนต้นแบบจำนวน 5 ใบ
5. สนับสนุนกล่องบรรจุชาใบหม่อน เพื่อนำไปบรรจุชาใบหม่อน ที่จัดพิมพ์ตามระบบมาตรฐาน ของ อย. สำหรับให้ทางโครงการฟาร์มตัวอย่าง บ้านขุนแตะนำไปบรรจุชาใบหม่อน ซึ่งสามารถผลิตชาใบหม่อนได้เดือนละ 30 กิโลกรัม จึงมีผลิตภัณฑ์ ชาใบหม่อน จำหน่ายตลอดทั้งปี
6. สนับสนุนบรรจุภัณฑ์ไวน์มาตรฐานดำเนินการจัดซื้อและส่งมอบบรรจุภัณฑ์ไวน์ เพื่อนำไปบรรจุไวน์หม่อนสาธิตและถ่ายทอดวิธีการทำไวน์เบื้องต้น จำนวนทั้งสิ้น 100 กิโลกรัม และให้คำปรึกษาเรื่อง ขั้นตอนการถ่ายตะกอน
7. นำผลผลิตไวน์จากโครงการฯ มาบรรจุใส่ขวด จำนวน 396 ขวด พร้อมติดฉลากแล้วส่งกลับโครงการ เพื่อให้โครงการฯ รอจำหน่าย ต่อไป คาดว่าจะมีรายได้ประมาณ 59,400 บาท
8. ติดตามแปลงปลูกหม่อนผลสดของเกษตรกร ขณะนี้เกษตรกรกำลังรอผลผลิตหม่อน เพื่อจะเก็บเกี่ยวผลสดมาจำหน่ายให้แก่โครงการฯ ต่อไป

 

ความสำเร็จของโครงการ :

โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ที่บ้านขุนแตะ ตำบลดอยแก้ว อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ นับเป็นการสร้างงานที่เกิดขึ้นในท้องถิ่น โดยมุ่งหวังให้ราษฎรเป็นผู้ดำเนินการเอง ดังนั้นฟาร์มตัวอย่างจึงเป็นแหล่งผลิตอาหาร เป็นแหล่งให้การศึกษาข้อมูลการดำเนินงานฟาร์มที่เหมาะสมแก่ราษฎรในพื้นที่โครงการ ตลอดจนเป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้เพื่อรักษาสภาพป่าให้คงความสมบูรณ์ ไม่ถูกทำลาย และช่วยอนุรักษ์สภาพต้นน้ำลำธารธรรมชาติ ให้เกิดความชุ่มชื้นแก่พื้นดิน และป่าไม้ รวมทั้งมีการจัดตั้งธนาคารข้าวสำรองไว้ช่วยเหลือผู้ขาดแคลนในบางฤดูกาลด้วย โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริบ้านขุนแตะ จังหวัดเชียงใหม่ เป็นฟาร์ม ตัวอย่างอีกแห่งหนึ่งที่เกิดขึ้นจากพระเมตตาของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ที่มีพระราชประสงค์จะยกระดับความเป็นอยู่ของราษฎรให้มีคุณภาพชีวิตที่ดียิ่งขึ้นในทุก ๆ ด้าน ส่งผลไม่ให้มีการบุกรุกทำลายป่าและสัตว์ป่าอีกต่อไป นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณแก่ราษฎรในชนบทเป็นอย่างยิ่ง

 
   


ที่มาของข้อมูล : สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 ฝ่ายโครงการพิเศษ , สำนักงานจังหวัดเชียงใหม่ , ประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 3

ผู้ที่เกี่ยวข้อง :
เบอร์ติดต่อ ……………………………………………………………………………………….…
ที่อยู่ …………………………………………………………………………………………………

 



Copyright 2010 - Office of The Royal Development Projects Board. All rights reserved.