| |
|
| หน่วยงานผู้ดำเนินงาน /หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง : |
- กรมชลประทาน โครงการชลประทานแม่ฮ่องสอน สำนักชลประทานที่ 1
- มูลนิธิชัยพัฒนา
- จังหวัดแม่ฮ่องสอน
|
| |
|
| ลักษณะโครงการ : |
แหล่งน้ำที่บ้านน้ำฮูรายทาง น้ำที่ไหลออกมาจากถ้ำน้ำฮูในเขตบ้านน้ำฮูรายทางนั้น เป็นลำห้วยที่อยู่ในเขตพื้นที่ลุ่มน้ำแม่ลาง ซึ่งมีต้นน้ำเกิดจากดอยถ้ำหลวงในเขตบ้านย่าป่าแหน อยู่บริเวณตอนเหนือของบ้านน้ำฮูรายทาง มีพื้นที่ลุ่มน้ำประมาณ 6.10 ตารางกิโลเมตร ลำน้ำสายต่างๆ ในเขตบ้านย่าป่าแหนจะไหลจากทิศเหนือลงมาทิศใต้ แล้วไหลลงดินลอดใต้แนวเขาทางด้านทิศใต้ของบ้านย่าป่าแหน และมาออกอีกด้านหนึ่งของภูเขาที่บริเวณถ้ำน้ำฮูในเขตบ้านน้ำฮูรายทาง จึงทำให้บริเวณนี้มีน้ำตลอดทั้งปี ในช่วงฤดูฝนจะมีปริมาณน้ำมาก มีลักษณะขุ่น เนื่องจากพัดพาตะกอนมาด้วย และต้องระบายน้ำทิ้งไป เพราะไม่มีที่เก็บกักน้ำ ส่วนในฤดูแล้งจะมีปริมาณน้ำน้อยลงและค่อนข้างใส แต่มีเพียงพอสำหรับใช้อุปโภคบริโภคในพื้นที่บ้านน้ำฮูรายทางเท่านั้น
มูลนิธิ ชัยพัฒนาได้มอบหมายให้กรมชลประทานดำเนินการสำรวจสภาพพื้นที่ ก่อสร้างสระเก็บน้ำดาดคอนกรีต เพื่อเก็บกักน้ำที่ไหลออกมาจากถ้ำน้ำฮู พร้อมทั้งก่อสร้างอาคารระบายน้ำล้นและระบบส่งน้ำรางริน เพื่อระบายน้ำที่ไหลหลากในช่วงฤดูฝน และส่งน้ำเข้าลำเหมืองสายย่อย เพื่อกระจายน้ำเข้าสู่พื้นที่การเกษตร พร้อมติดตั้งหัวจ่ายน้ำให้ ซึ่งราษฎรสามารถนำท่อส่งน้ำมาเชื่อมต่อเพื่อนำน้ำไปใช้ในการอุปโภคและการ เกษตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารกลุ่มผู้ใช้น้ำขึ้น เพื่อบริหารจัดการ ควบคุมดูแล และติดตามการใช้น้ำของกลุ่มให้เกิดประโยชน์สูงสุด
การดำเนินงานโครงการดังกล่าว สามารถส่งน้ำให้ราษฎรบ้านน้ำฮูราย และหมู่บ้านใกล้เคียง มีน้ำอุปโภค บริโภค และสามารถทำการเกษตรได้ตลอดทั้งปี รวมทั้งสามารถป้องกันและบรรเทาอุทกภัยที่เกิดจากน้ำที่ออกจากถ้ำไหลล้นท่วม ข้ามถนน ในบริเวณทางหลวงแผ่นดินเส้นทางระหว่างอำเภอปางมะผ้ากับจังหวัดแม่ฮ่องสอนได้ อีกด้วย
|
|
|
| ผู้ได้รับประโยชน์ : |
ราษฎรบ้านน้ำฮูรายทาง ตำบลสบป่อง อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน และราษฎรที่อาศัยอยู่บริเวณใกล้เคียง ซึ่งได้รับผลประโยชน์จากโครงการระบบเก็บกักน้ำในถ้ำตามพระราชดำริ (ถ้ำน้ำฮูรายทาง) ดังนี้
1. สามารถส่งน้ำสำหรับการอุปโภค-บริโภค ของราษฎรบ้านน้ำฮูรายทางประมาณ 19 ครัวเรือน ประชากร 65 คน
2. สามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่การเกษตรในเขตบ้านน้ำฮูรายทาง ประมาณ 80 ไร่
3. สามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่ของสำนักงานปศุสัตว์อำเภอปางมะผ้า ในการดำเนินงาน กิจกรรมด้านต่าง ๆ
4. ป้องกันและบรรเทาอุทกภัยอันเกิดจากน้ำที่ออกจากถ้ำไหลเอ่อล้นท่วมข้ามถนนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1095 ช่วง กม. 145+000 กม. 146+000 |
|
|
| ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ : |
สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนาร่วมกับกรมชลประทาน ได้จัดหาพื้นที่ที่เหมาะสมที่ตำบลสบป่อง อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน โดยก่อสร้างสระเก็บน้ำดาดคอนกรีตบริเวณหน้าปากถ้ำ เพื่อเก็บกักน้ำที่ไหลออกมาจากถ้ำน้ำฮูรายทาง รวมทั้งก่อสร้างอาคารระบายน้ำล้น และระบบส่งน้ำรางริน เพื่อระบายน้ำที่ไหลหลากในช่วงฤดูฝน และส่งน้ำเข้าลำเหมืองสายย่อย เพื่อกระจายน้ำเข้าสู่พื้นที่การเกษตร และติดตั้งหัวจ่ายน้ำ เพื่อให้ราษฎรสามารถนำน้ำไปใช้ในการอุปโภค และสามารถส่งน้ำเข้าพื้นที่เพาะปลูกได้มากขึ้น
กรมชลประทาน ได้ดำเนินการก่อสร้างโครงการระบบกักเก็บน้ำในถ้ำตามพระราชดำริ (ถ้ำน้ำฮูรายทาง) ตำบลสบป่อง อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน ประกอบด้วย งานสระเก็บน้ำคอนกรีตเสริมเหล็ก ขนาดกว้าง 20 เมตร ยาว 54 เมตร ลึก 4.50 เมตร พร้อมอาคารระบายน้ำล้น และงานระบบส่งน้ำรางรินคอนกรีตเสริมเหล็ก ขนาดกว้าง 2.50 เมตร สูง 1.70 เมตร ยาว 100 เมตร เสร็จเรียบร้อยแล้ว ขณะนี้ได้ดำเนินการเก็บข้อมูลเกี่ยวกับระบบน้ำใต้ดินบริเวณรอบโครงการฯ เพื่อศึกษาปริมาณน้ำเปรียบเทียบกันระหว่าง ก่อน-หลัง การดำเนินงาน วันที่ 27 ตุลาคม 2552 สมเด็จ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ ไปทรงเปิดโครงการระบบกักเก็บน้ำในถ้ำตามพระราชดำริ (ถ้ำน้ำฮูรายทาง) จังหวัดแม่ฮ่องสอน ตามพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โครงการระบบกักเก็บน้ำในถ้ำตามพระราชดำริ (ถ้ำน้ำฮูรายทาง) เป็นโครงการเกี่ยวกับการพัฒนาแหล่งน้ำ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานพระราชดำริให้มูลนิธิชัยพัฒนา พิจารณาจัดหาถ้ำที่มีน้ำไหลออกมาเป็นลำห้วย และนำมาพัฒนาเป็นแหล่งเก็บกักน้ำและบริหารจัดการน้ำให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยไม่รบกวนที่ดิน หรือพื้นที่การเกษตรของราษฎร และดำเนินการในลักษณะที่คล้ายกับโครงการกักเก็บน้ำในถ้ำตามพระราชดำริ ตำบลปิงโค้ง อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
แนวทางการดำเนินงานในปี 2554 กรมชลประทานจะทำการเก็บข้อมูล วัดระดับน้ำใต้ดินในบริเวณรอบพื้นที่โครงการ และวัดปริมาณความชุ่มชื้น เพื่อเปรียบเทียบผลระหว่างก่อน และหลังการดำเนินโครงการ รวมทั้งสำรวจหาพื้นที่ที่มีสภาพภูมิประเทศที่คล้ายคลึงกับโครงการระบบกักเก็บน้ำในถ้ำห้วยลึก อำเภอเชียงดาว และโครงการระบบกักเก็บน้ำในถ้ำน้ำฮูรายทาง เพื่อนำมาใช้เป็นพื้นที่ศึกษา ทดลอง เกี่ยวกับระบบกักเก็บน้ำในรูปแบบที่แตกต่างกัน ต่อไป |
| |
|
| ความสำเร็จของโครงการ : |
เมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2552 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดโครงการระบบกักเก็บน้ำในถ้ำ (ถ้ำน้ำฮูรายทาง) อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน โดยมีนายชลิต ดำรงศักดิ์ อธิบดีกรมชลประทาน นายมงคล วิเชียรชิต รองอธิบดีฝ่ายบริหาร นายชูชาติ ฉุยกลม วิศวกรใหญ่ฯ ด้านวางแผนและโครงการ นายสุเทพ น้อยไพโรจน์ ผู้อำนวยการสำนักชลประทานที่ 1 ข้าราชการและเจ้าหน้าที่กรมชลประทาน เฝ้าฯ รับเสด็จ
โดยโครงการระบบเก็บกักน้ำในถ้ำ (ถ้ำน้ำฮูรายทาง) เป็นโครงการที่มูลนิธิชัยพัฒนาร่วมกับกรมชลประทานดำเนินการขยายผลโครงการระบบเก็บกักน้ำในถ้ำตามแนวพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เป็นแห่งที่ 2 (แห่งแรกที่บริเวณถ้ำห้วยลึก ตำบลปิงโค้ง อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่) ก่อสร้างแล้วเสร็จเมื่อเดือนกรกฎาคม 2551 มีลักษณะเป็นสระเก็บน้ำดาดคอนกรีตสามารถเก็บกักน้ำได้ประมาณ 2,040 ลูกบาศก์เมตร พร้อมระบบส่งน้ำสำหรับการเกษตรและการอุปโภคบริโภค โดยก่อนที่จะดำเนินการก่อสร้าง พื้นที่การเกษตรของราษฎรบ้านน้ำฮูรายทาง จำนวน 80 ไร่ ได้รับความเสียหายเนื่องจากประสบปัญหาขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง และน้ำท่วมในฤดูฝน รวมทั้งเกิดปัญหาอุทกภัยเนื่องจากน้ำที่ไหลออกจากถ้ำน้ำฮูรายทางเอ่อท่วมทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1095 ซึ่งเป็นทางสัญจรสายหลักระหว่างอำเภอปางมะผ้าและอำเภอปายแทบทุกปี ปัจจุบันหลังจากดำเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จ สามารถช่วยเหลือพื้นที่การเกษตรของราษฎร ทำให้ผลผลิตทางการเกษตรไม่ได้รับความเสียหายและมีผลผลิตข้าวเพิ่มจากเดิม 350 กิโลกรัมต่อไร่ เป็น 480 กิโลกรัมต่อไร่ ราษฎรบ้านน้ำฮูรายทางมีน้ำใช้อุปโภค-บริโภคตลอดทั้งปี อีกทั้งยังสามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่ของสำนักงานปศุสัตว์อำเภอปางมะผ้า ในการดำเนินกิจกรรมด้านต่างๆ ได้อย่างเพียงพอ และยังบรรเทาปัญหาน้ำท่วมทางหลวงแผ่นดินทำให้ราษฎรสามารถสัญจรไปมาได้อย่างสะดวกด้วย
|
| |
| |
|
|
พระราชดำร
