โครงการศูนย์พัฒนาปศุสัตว์ตามพระราชดำริ อำเภอด่านซ้าย
จังหวัดเลย

พระราชดำรที่ตั้งโครงการ วัตถุประสงค์โครงการ

ลักษณะโครงการ ผู้ได้รับประโยชน์ ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ

ความสำเร็จของโครงการ ประมวลภาพโครงการ

   
พระราชดำริ :
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
 
แนวพระราชดำริ :

เมื่อ พ.ศ.2525 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระราชดำริให้ทดลองปลูกผลไม้เมืองหนาว เพื่อสาธิตและเผยแพร่แก่เกษตรกรที่หลักกิโลเมตรที่ 2 ถนนด่านซ้าย บ้านเดิ่น ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ในที่ดินจำนวน 39 ไร่ ซึ่งกรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์ จังหวัดชลบุรี ได้เข้าไปดำเนินการเพื่อสนองพระราชดำริ โดยใช้ชื่อโครงการว่า “โครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาการเกษตรตามพระราชดำริ”

ต่อมาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเห็นว่า บริเวณข้างเคียงเป็นที่ดินสาธารณะสำหรับเลี้ยงสัตว์ที่อำเภอด่านซ้ายสงวนไว้ จำนวนประมาณ 1,200 ไร่ จึงทรงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้กรมปศุสัตว์เข้าไปดำเนินการสำรวจพื้นที่ เพื่อพัฒนาให้เป็นศูนย์สาธิตด้านปศุสัตว์ และพระราชทานเปลี่ยนชื่อโครงการเป็น “โครงการศูนย์พัฒนาปศุสัตว์ ตามพระราชดำริ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย”

และเมื่อวันที่ 20 มกราคม 2553 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานพระราชดำริ ให้ศูนย์ผลิตพันธุ์สัตว์ที่จำเป็น และเหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และขยายพันธุ์สัตว์ ไปยังโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่ขาดแคลน รวมทั้งให้กับราษฎรที่ยากจนในเขตพื้นที่ต่างๆ

 
 
ที่ตั้งของโครงการ : หมู่บ้านเดิ่น หมู่ที่ 3 ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย มีพื้นที่ได้รับประโยชน์ 11 หมู่บ้าน เกษตรกรประมาณ 493 ครัวเรือน
   
วัตถุประสงค์

1. เพื่อสนองพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ให้เป็นศูนย์พัฒนาปศุสัตว์สำหรับส่งเสริมอาชีพและเพิ่มพูนรายได้แก่เกษตรกร ด้านการเลี้ยงปศุสัตว์  
2. เพื่อผลิตพันธุ์สัตว์ที่จำเป็น และเหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และขยายพันธุ์สัตว์ ไปยังโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่ขาดแคลน รวมทั้งให้กับราษฎรที่ยากจนในเขตพื้นที่ต่างๆ
3. เพื่อเป็นสถานที่ฝึกอบรมและเผยแพร่ความรู้ด้านปศุสัตว์ให้แก่เกษตรกร และสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปประกอบอาชีพ
4. เพื่อสาธิตการเลี้ยงปศุสัตว์ร่วมกับการทำเกษตรแบบผสมผสาน และเกษตรกรสามารถนำไปปฏิบัติใช้พัฒนาอาชีพเป็นการเลี้ยงสัตว์แบบธุรกิจ
5. เพื่อสาธิตการผลิตและการใช้แปลงหญ้า ให้บริการพันธุ์พืชอาหารสัตว์แก่เกษตรกรผู้สนใจ

   
หน่วยงานผู้ดำเนินงาน /หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง : กรมปศุสัตว์ โครงการศูนย์ปศุสัตว์ด่านซ้าย , กรมประมง , จังหวัดเลย , สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.)
 

ลักษณะโครงการ :

จัดทำแผนแม่บทซึ่งทรงพระกรุณาเห็นชอบแนวทางการดำเนินงานตามแผนแม่บทแล้ว ตั้งแต่ปี 2553 ซึ่งในปีงบประมาณ 2554 นี้เป็นการดำเนินงานต่อเนื่องในลักษณะบูรณาการร่วมกัน โดยแบ่งเป็นพื้นที่งานด้านการสาธิตการพัฒนาการเกษตรด้านต่างๆ ควบคู่กับงานฝึกอบรมและเผยแพร่ความรู้ เพื่อเป็นการส่งเสริมอาชีพและเพิ่มเป็นรายได้ให้แก่เกษตรกร พร้อมทั้งขยายพันธุ์สัตว์ให้กับโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนและราษฎรที่ยากจนในเขตพื้นที่ห่างไกลทุรกันดาร สามารถนำความรู้ที่ได้รับไปประกอบอาชีพตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยสำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) ได้ให้การสนับสนุนงบประมาณ


ผู้ได้รับประโยชน์ :

โรงเรียนและเกษตรกรในพื้นที่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลยและเกษตรกรพื้นที่ดำเนินการในรัศมี 200กิโลเมตรจากศูนย์ฯ ด่านซ้าย จำนวน 7 จังหวัด


ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ :
ในปีงบประมาณ 2554 มีผลการดำเนินงาน ดังนี้
1. ด้านปศุสัตว์
     1.1 ก่อสร้างโรงเรือนพ่อแม่พันธุ์ไก่ จำนวน 3 หลัง เพื่อเป็นที่เก็บพ่อแม่พันธุ์
     1.2 สร้างพ่อแม่พันธุ์ไก่ไข่ไทย จำนวน 350 ตัว คัดเลือกและพัฒนาพันธุ์จากพันธุ์โร๊ดไอแลนด์เรด เป็นสายพ่อพันธุ์ จำนวน 50 ตัว และพันธุ์ไทยบาร์พลีมัธร๊อค เป็นสายแม่พันธุ์ จำนวน 300 ตัว ซึ่งทั้ง 2 พันธุ์ มีข้อดี คือ เลี้ยงง่าย ต้านทานโรคดี เพื่อมาผลิตลูกไก่ไข่พันธุ์ “ไก่ไข่ไทยกรมปศุสัตว์”
     1.3 ผลิตไก่ขาสาว จำนวน 6,500 ตัว นำลูกไก่ไข่เพศเมีย เลี้ยงเพื่อผลิตไก่ไข่สาวอายุประมาณ 20 สัปดาห์ เพื่อนำออกส่งเสริมโรงเรียนและเกษตรกรเป้าหมายพื้นที่ดำเนินการในรัศมี 200 กิโลเมตรจากศูนย์ฯ ด่านซ้าย จำนวน 7 จังหวัด มีแผนการส่งมอบไก่ไข่สาวให้แก่โรงเรียนเป้าหมาย และผู้ปกครองนักเรียนในพื้นที่ 200 กิโลเมตรรอบศูนย์ฯ พร้อมทั้งฝึกอบรมให้กับครู นักเรียน และเกษตรกร
     1.4 ศึกษาวิจัยพันธุ์ไก่ไข่ที่เหมาะสม จำนวน 260 ตัว เพื่อพัฒนาปรับปรุงพันธุ์ไก่ไข่ที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่การเลี้ยงแบบปล่อย และใช้วัตถุดิบอาหารสัตว์ที่หาได้ในท้องถิ่น
     1.5 ศึกษาวิจัยอาหารสัตว์ โดยทดลองผลิตหัวอาหารสัตว์เข้มข้นผสมกับวัตถุดิบในท้องถิ่นของโรงเรียน ดำเนินการที่ รร.ตชด.ฮิลมาร์พาเบิล และ รร.ตชด.บ้านหนองแคน โดยสนับสนุนเครื่องผสมอาหารแบบมือหมุนให้โรงเรียน พร้อมสูตรการผสมอาหาร โดยโรงเรียนสามารถเลือกใช้วัตถุดิบที่เป็นแหล่งพลังงานได้หลายอย่างขึ้นอยู่กับแต่ละพื้นที่ อาหารที่ผสมแล้วจะมีราคาต่ำกว่าตลาดประมาณ 3-5 บาทต่อกิโลกรัม
     1.6 ปลูกสร้างแปลงพืชอาหารสัตว์ ในพื้นที่ 20 ไร่ สาธิตการปลูกหญ้าและถั่วอาหารสัตว์พันธุ์ต่างๆ ได้แก่ หญ้ากินนี หญ้าเนเปียร์ หญ้ารูซี่ ถั่วลิสงเถา ถั่วฮามาต้า ถั่วท่าพระสไตโล และขยายพันธุ์อ้อยอาหารสัตว์ ในพื้นที่ 5 ไร่
2. ด้านการพัฒนาแหล่งน้ำ
ขุดลอกอ่างเก็บน้ำห้วยศอก และปรับปรุงสระเก็บน้ำภายในศูนย์ปศุสัตว์ด่านซ้าย เพื่อส่งน้ำให้โครงการศูนย์ปศุสัตว์ด่านซ้าย และพื้นที่การเกษตรของราษฎรบ้านเดิ่น จำนวน 1,000 ไร่ 257 ครอบครัว
3. ด้านการประมง
จัดตั้งศูนย์เรียนรู้และสาธิตการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ เพื่อพัฒนาไปสู่การนำไปประกอบอาชีพด้านการประมง เพิ่มศักยภาพการผลิตในแหล่งน้ำ สร้างความหลากหลายและความสมบูรณ์ของทรัพยากรสัตว์น้ำ มีการติดตั้งกระชังเลี้ยงปลานิลแปลงเพศ จำนวน 6,000 ตัว และปล่อยพันธุ์ปลาน้ำจืดในอ่างเก็บน้ำ เช่น ปลาสร้อยขาว ปลาตะเพียนขาว ปลากระแห ปลาตะเพียนทอง ปลาแกง จำนวน 50,000 ตัว
4. ด้านการเกษตร
จัดทำโรงเรือนเพาะเห็ด และจัดสร้างศูนย์เรียนรู้ด้านการเพาะเห็ด เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ ศึกษาดูงาน และฝึกอบรมให้เกษตรกรและผู้สนใจทั่วไป มีการผลิตก้อนเชื้อเห็ดจำนวน 60,000 ก้อน ให้กับโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน และโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการ พร้อมทั้งจัดตั้งกลุ่มเกษตรกรเพาะเห็ด จำนวน 10 กลุ่ม ให้มีความรู้ความชำนาญในการผลิตเห็ดเศรษฐกิจ ซึ่งจะสามารถพัฒนาเป็นอาชีพหลักได้อย่างยั่งยืน
 

ความสำเร็จของโครงการ :

เป็นศูนย์กลางในการแสดงสาธิต และการผลิตพันธุ์สัตว์ ที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และส่งเสริมขยายพันธุ์สัตว์ต่างๆ พร้อมทั้งกิจกรรมด้านการเกษตร รวมทั้งการฝึกอบรมให้นักเรียนในโรงเรียนพื้นที่ทุรกันดาร เกษตรกรโดยเฉพาะผู้ปกครอง ในเขตพื้นที่จังหวัดเลย และพื้นที่ใกล้เคียง เพื่อให้เด็กนักเรียนได้มีความรู้ และทักษะในการเลี้ยงสัตว์ และด้านการเกษตร ในการผลิตอาหารสัตว์ที่สามารถผลิตขึ้นใช้เองได้ โดยใช้วัตถุดิบในท้องถิ่น ทำให้สามารถลดต้นทุนการผลิตได้ดีสามารถพึ่งตนเองได้ ซึ่งประกอบด้วยกิจกรรมต่างๆ ดังนี้

  1. ฝึกอบรมเกษตรกรให้มีความรู้เรื่องการเลี้ยงและการป้องกันโรคระบาดสัตว์เบื้องต้น
  2. ส่งเสริมการเลี้ยงสัตว์สู่เกษตรกรให้สามารถผลิตอาหารโปรตีนและจำหน่ายเป็นรายได้เสริมแก่ครัวเรือน
  3. พัฒนาสุขภาพและปรับปรุงพันธุ์สัตว์ของเกษตรกรให้มีความสมบูรณ์แข็งแรงอยู่เสมอ

แนวทางการดำเนินงานต่อไป
จัดทำแผนปฏิบัติการแต่ละปีให้สอดคล้องกับแผนแม่บทโดยพิจารณาผลการดำเนินงานที่ผ่านมาและปัญหาอุปสรรค เพื่อมุ่งเน้นให้กับกรมปศุสัตว์เป็นเจ้าภาพหลักและสาธิตในด้านการเลี้ยงสัตว์ และด้านการเกษตร ให้กับเกษตรกรได้มีรูปแบบในการประกอบอาชีพตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงต่อไป

 
   


ที่มาของข้อมูล : เอกสารรายงานผลการดำเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในพื้นที่ภาพตะวันออกเฉียงเหนือ ประจำปีงบประมาณ 2554 โดยสำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.)

ผู้ที่เกี่ยวข้อง :
กลุ่มผู้ใช้น้ำ …………………………………………………………………………

ที่อยู่
…………………………………………………………………………

 



Copyright 2010 - Office of The Royal Development Projects Board. All rights reserved.