พื้นที่ป่ารอยต่อ 5 จังหวัด ถือเป็นผืนป่าใหญ่ที่เอื้ออำนวยประโยชน์ ให้แก่ราษฎรในพื้นที่ 5 จังหวัด ของภาคตะวันออก ทั้งด้านอุปโภค บริโภค และการเพาะปลูก เป็นผืนป่าที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพันธุ์ไม้ และสัตว์ป่านานาพันธุ์ ถือได้ว่าเป็นป่าดงดิบลุ่มต่ำเป็นพื้นที่ป่ารอยต่อระหว่างระบบนิเวศภาคกลางกับภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จึงมีความหลากหลายทางชีวภาพมากมาย และพิเศษไปกว่าป่าอื่นๆ ในภาคตะวันออกของประเทศ ซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่ามากมายกว่า 600 ชนิด ที่สำคัญคือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ แต่ด้วยป่าผืนนี้ถูกบุกรุกทำลาย ทั้งการตัดฟันไม้ การเผาป่า การล่าสัตว์ การบุกรุกยึดครองจากนายทุนผู้มีอิทธิพล ทำให้พื้นที่ป่ารอยต่อ 5 จังหวัดลดลงอย่างรวดเร็ว สภาพป่าอยู่ในขั้นวิกฤติ สัตว์ป่าถูกล่า จนเกือบสูญพันธุ์ สิ่งแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไป เกิดความแห้งแล้ง และอุทกภัยอย่างต่อเนื่อง ในปี พ.ศ. 2525 กองทัพภาคที่ 1 เห็นว่าพื้นที่บางส่วนของป่ารอยต่อ 5 จังหวัด มีการซ่องสุมของกลุ่มผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ ตลอดจนมีกลุ่มผู้มีอิทธิพล ผู้แสวงหาผลประโยชน์โดยไม่ชอบกฎหมาย ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของประเทศ จึงได้มีประกาศให้พื้นที่ส่วนหนึ่งของผืนป่า เป็นพื้นที่หวงห้าม ห้ามคนเข้าไปบุกรุกอาศัย แต่สถานการณ์การบุกรุกกลับมีแนวโน้มสูงขึ้น คณะรัฐมนตรีจึงมีมติเมื่อวันที่ 13 มีนาคม 2537 อนุมัติให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมป่าไม้ในขณะนั้น ให้ดำเนินการจัดทำโครงการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ และสัตว์ป่าในพื้นที่ป่ารอยต่อ 5 จังหวัด มีระยะเวลาดำเนินการ 5 ปี ดำเนินการด้านการอนุรักษ์ป่าไม้ และสาธารณูปโภค ซึ่งดำเนินการจัดตั้งหมู่บ้านขึ้นมา 5 แห่ง คือ หมู่บ้านโครงการป่าเขาฉกรรจ์-โนนสาวเอ้ 1,2,3 หมู่บ้าน โครงการแควระบม-สียัด 1,2 ซึ่งรวมเนื้อที่ดำเนินการไปแล้วจำนวนถึง 4 หมื่นกว่าไร่ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงทราบถึงความเสื่อมโทรมของป่ารอยต่อ 5 จังหวัด ภาคตะวันออก จึงทรงรับโครงการอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ และสัตว์ป่าในพื้นที่ป่ารอยต่อ 5 จังหวัด ภาคตะวันออกไว้เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งแต่วันที่ 12 กรกฎาคม 2536 โดยสำนักราชเลขาธิการ ได้มีหนังสือแจ้งกรมป่าไม้ว่า สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้มีพระราชดำริจะให้มีการอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าให้มีความสมบูรณ์เพื่อเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารและรักษาสภาพแวดล้อมตลอดจนพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรในชุมชนที่อพยพจากป่าและชุมชนที่อาศัยอยู่ติดแนวเขตป่าอนุรักษ์ให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และพระองค์เสด็จตรวจเยี่ยมราษฎรเมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2537 และดำเนินการต่อมาโดยมีหน่วยงานราชการต่าง ๆ ได้จัดสรรงบประมาณ ลงดำเนินการในพื้นที่ป่ารอยต่อ 5 จังหวัด ถือเป็นผืนป่าใหญ่ที่เอื้ออำนวยประโยชน์ ให้แก่ราษฎรในพื้นที่ 5 จังหวัด ของภาคตะวันออก ทั้งด้านอุปโภค บริโภค และการเพาะปลูก เป็นผืนป่าที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพันธุ์ไม้ และสัตว์ป่านานาพันธุ์ ถือได้ว่าเป็นป่าดงดิบลุ่มต่ำเป็นพื้นที่ป่ารอยต่อระหว่างระบบนิเวศภาคกลางกับภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จึงมีความหลากหลายทางชีวภาพมากมาย และพิเศษไปกว่าป่าอื่นๆ ในภาคตะวันออกของประเทศ ซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่ามากมายกว่า 600 ชนิด ที่สำคัญคือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่