โครงการแปลงสาธิตการเกษตรแบบผสมผสานตามแนวพระราชดำริทฤษฎีใหม่
จังหวัดราชบุรี

พระราชดำรที่ตั้งโครงการ วัตถุประสงค์โครงการ

ลักษณะโครงการ ผู้ได้รับประโยชน์ ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ

ความสำเร็จของโครงการ ประมวลภาพโครงการ

   
พระราชดำริ :
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
 
แนวพระราชดำริ :

          สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานพระราชดำริให้สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา ดำเนินการรับโอนที่ดินซึ่งนางสาวจินดา และนางสาวพรรณพิมล คชะสุต ขอพระราชทานน้อมเกล้าฯ ถวายที่ดิน จำนวน 15-0-8 ไร่ ริมถนนสมุทรสงคราม-ปากท่อ หมู่ที่ 1 ตำบลวันดาว อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี ให้แก่มูลนิธิชัยพัฒนา เนื่องในโอกาสฉลองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี โดยสำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนาได้รับโอนกรรมสิทธิ์ที่ดิน เมื่อวันที่ 12 มกราคม 2541
          สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้มีพระราชานุมัติให้สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา และส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ดำเนินการพัฒนาที่ดินดังกล่าวเป็นแปลงสาธิตการเกษตรแบบผสมผสานตามแนวพระราชดำริ “ทฤษฎีใหม่” เพื่อให้ประชาชนในพื้นที่ และบริเวณใกล้เคียงใช้เป็นแหล่งศึกษาดูงาน สำหรับนำไปเป็นแบบอย่างในการปรับปรุงการประกอบอาชีพการเกษตร

 
ที่ตั้งของโครงการ : หมู่ 1 ตำบลวันดาว อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี
   
วัตถุประสงค์โครงการ :

          เพื่อเป็นแหล่งศึกษา ทดลอง วิจัยและพัฒนาตามแนวพระราชดำริด้านการเกษตรแบบผสมผสาน ซึ่งน้อมนำแนวพระราชดำริ “ทฤษฎีใหม่” ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาประยุกต์ใช้ให้เกิดความเหมาะสมกับสภาพพื้นที่ เพื่อให้ประชาชนในพื้นที่และบริเวณใกล้เคียงใช้เป็นแหล่งศึกษาดูงาน และนำไปเป็นแบบอย่างในการปรับปรุงการประกอบอาชีพการเกษตร

   
หน่วยงานผู้ดำเนินงาน /หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง :

ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรราชบุรี กรมวิชาการเกษตร

 

ลักษณะโครงการ :

แปลงสาธิตดังกล่าวแบ่งเป็น 5 พื้นที่ตามแนวพระราชดำริทฤษฎีใหม่ คือ ใช้เป็นสระเก็บน้ำ ทำเป็นคันกั้นน้ำ ใช้เป็นแปลงไม้ผล ใช้ปลูกข้าวสลับพืชไร่ และใช้เป็นแปลงปลูกพืช รวมพื้นที่ดำเนินงานทั้งหมด 12-2-12 ไร่ผู้ได้รับประโยชน์ ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ


ผู้ได้รับประโยชน์ :

ประชาชนในพื้นที่และบริเวณใกล้เคียงใช้เป็นแหล่งศึกษาดูงาน สำหรับนำไปเป็นแบบอย่าง


ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ :

          ดำเนินการศึกษา และพัฒนารูปแบบ เพื่อให้เป็นแปลงสาธิตที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ตามแนวพระราชดำริ โดยได้รับความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่ส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง และเกษตรกรดีเด่นในด้านต่างๆ ของจังหวัดราชบุรี เข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนินกิจกรรมของโครงการ ได้แก่ การปลูกข้าว และพืชไร่  ทั้งนี้ โครงการฯ สามารถให้คำปรึกษา และเป็นตัวอย่างให้กับเกษตรกรและผู้สนใจที่เข้ามาศึกษาดูงานทั้งในด้านการศึกษาระบบปลูกพืช ด้านการปรับปรุงบำรุงดินให้เหมาะสม การเลี้ยงปลา รวมทั้ง การขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีในกิจกรรมด้านต่างๆ โดยในปี 2553 มีผลการดำเนินงานกิจกรรมต่างๆ ได้แก่
     - กิจกรรมการทำนา และพืชหลังนา ในพื้นที่ดินเค็ม พื้นที่ 3-1-3 ไร่ ปลูกข้าวพันธุ์ขาวมะลิ 105  ดูแลรักษา และหลังจากการเกี่ยวข้าวทำการไถเตรียมพื้นที่ปลูกโสนแอฟริกันเพื่อบำรุงดิน ก่อนที่จะปลูกข้าวรอบต่อไป โดยในการทำนาจะใช้วิธีการไขน้ำเข้า และสูบน้ำออกจากนา เพื่อลดความเค็ม
     - กิจกรรมระบบเกษตรผสมผสานแบบร่องสวน มีพื้นที่ร่องสวนจำนวน 11 ร่อง ปลูกไม้ผล สลับกับพืชไร่ ได้แก่ กระท้อน แซมด้วยดอกแค อ้อยคั้นน้ำสุพรรณ 50 ฝรั่งพันธุ์กลมสาลี่ ฝรั่งพันธุ์กิมจู มะนาวพันธุ์แป้น แซมด้วยโมโรเฮยะ ชมพู่พันธุ์ทองสามสี และแก้วมังกร เป็นต้น
     - กิจกรรมเกษตรผสมผสานบนคันดินล้อมรอบสวน ปลูกไม้ผล ได้แก่ มะพร้าวน้ำหอม มะกอกน้ำ มะม่วง และกล้วย
     - กิจกรรมปลูกแฝกพันธุ์สงขลา เพื่อรักษาหน้าดินขอบสันร่องสวน และทางเดิน ทำการตัดใบแฝกคลุมหน้าดิน
     - กิจกรรมไม้หอม และพืชสมุนไพร ดูแลรักษาและขยายพันธุ์พืชไม้หอมและพืชสมุนไพร
    - กิจกรรมปลูกพืชผักสวนครัว และเพาะเลี้ยงเห็ด โดยปลูกพืชผักสวนครัวตามฤดูกาล ได้แก่ กวางตุ้งฮ่องเต้ คะน้า ผักบุ้งจีน บล็อกโคลี และมะเขือ  ดำเนินการซ่อมโรงเรือนเพาะเห็ดใหม่ขนาด 4 X 6 เมตร เนื่องจากโรงเรือนเก่ามีสภาพชำรุดทรุดโทรม และได้เพาะเห็ดภูฐาน 
     - กิจกรรมผลิตปุ๋ยหมักและปุ๋ยชีวภาพ  ผลิตปุ๋ยหมักจากเศษหญ้า  ขี้เลื่อยก้อนเห็ด พ.ด.1 กากน้ำตาล และมูลวัว เพื่อใช้ในแปลงพืชผัก และไม้ผล
     - กิจกรรมการเลี้ยงปลา จับปลานิลจำนวน  166 กก. ปลาสวายจำนวน 34 กก. ปลาตะเพียน จำนวน 49 กก.  โดยได้ดูแลให้อาหารปลาที่ปล่อยไว้ ได้แก่ ปลาตะเพียน ปลาไน และปลานิล จำนวน  34,000 ตัวจากกรมประมง
     - กิจกรรมการเลี้ยงสัตว์ เตรียมโรงเรือนเลี้ยงไก่พื้นเมือง
    - กิจกรรมการถ่ายทอดเทคโนโลยี ในช่วงเดือนมกราคม-เดือนตุลาคม 2553 มีกลุ่มเกษตรกร และสถาบันต่างๆ เข้าเยี่ยมชมโครงการจำนวน 357 ราย
     ทั้งนี้ การดำเนินงานในปี 2553 ประสบปัญหาการขาดแคลนน้ำในช่วงฤดูแล้ง ตั้งแต่เดือนธันวาคม 2552 – เดือนมีนาคม 2553 เนื่องจากกรมชลประทาน ปิดซ่อมคลองชลประทาน ทำให้ไม่มีน้ำดีมาชะล้างความเค็มของน้ำในนา และร่องสวน ทำให้มีผลผลิต และรายได้ลดลง  นอกจากนี้ ในช่วงเดือนกันยายน 2553 เกิดภาวะฝนตกหนักทำให้เกิดน้ำท่วมขัง

แนวทางการดำเนินงานในปี 2554
- ดำเนินการปรับปรุงพื้นที่ และอาคารฝั่งตรงข้ามโครงการฯ เพื่อใช้เป็นร้านค้าจำหน่ายผลผลิตของโครงการ รวมทั้งเปิดโอกาสให้เกษตรกรในพื้นที่ใกล้เคียงนำผลผลิตมาร่วมจำหน่าย เพื่อเสริมสร้างรายได้ให้กับเกษตรกร
- ทดลอง และเพิ่มการปลูกพืชระยะสั้นพันธุ์ต่างๆ เพื่อทดสอบ และหาพันธุ์พืชที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ เพื่อสร้างรายได้ และเป็นตัวอย่าง ส่งเสริมการพัฒนาให้กับเกษตรกรในพื้นที่ใกล้เคียง
- ขุดลอกสระน้ำที่ตื้นเขิน เพื่อเพิ่มปริมาณการกักเก็บน้ำ รองรับการดำเนินงานในฤดูแล้ง และเลี้ยงปลากินพืชประเภทต่างๆ
- ขยายผลการพัฒนาไปสู่เกษตรกรในพื้นที่ใกล้เคียง โดยการให้ความรู้ และเป็นตัวอย่างการปลูกพืชรูปแบบต่างๆ รวมทั้งส่งเสริมการแปรรูปผลผลิตจากโครงการ ได้แก่ น้ำอ้อย เพื่อขยายผลไปยังกลุ่มเกษตรกร และกลุ่มแม่บ้านในพื้นที่ใกล้เคียง

 

ความสำเร็จของโครงการ :

          ภายในโครงการได้จัดแบ่งพื้นที่ประมาณ 12 ไร่ จัดทำแปลงเกษตรผสมผสานต่างๆ เช่น แปลงปลูกข้าว แปลงปลูกพืชไร่ แปลงปลูกไม้หอม พืชสมุนไพรและไม้ดอก แปลงปลูกพืชผักสวนครัว แปลงเพาะเห็ด แปลงปลูกหญ้าแฝก กิจกรรมเลี้ยงสัตว์ เลี้ยงปลา และกิจกรรมทำปุ๋ยหมัก เป็นต้น
          ที่ผ่านมาการดำเนินโครงการได้รับความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่ส่วนราชการที่เกี่ยวข้องหลายหน่วยงาน และในอนาคตมีแผนที่จะดำเนินการศึกษาและพัฒนารูปแบบการพัฒนาที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่โดยดำเนินกิจกรรมภายใต้รูปแบบที่เหมาะสม ให้สอดคล้องกับสภาพความเป็นอยู่ของเกษตรกรในบริเวณรอบโครงการ และจัดแผนงานฝึกอบรมความรู้ด้านต่างๆ ให้แก่ผู้ที่เข้าศึกษาดูงาน เกษตรกรบริเวณใกล้เคียง และขยายผลสู่ผู้ที่สนใจ ทั้งนี้ในส่วนของอาคารร้านค้าบริเวณหน้าโครงการฯ จะดำเนินการเปิดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ในโครงการฯ ผลิตภัณฑ์จากเกษตรกรบริเวณใกล้เคียง และผลิตภัณฑ์ OTOP ในพื้นที่ อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี

   


ที่มาของข้อมูล :- http://www.chaipat.or.th ,- http://village.haii.or.th

ผู้ที่เกี่ยวข้อง :
กลุ่มผู้ใช้น้ำ …………………………………………………………………………
เบอร์ติดต่อ : โทรศัพท์ / โทรสาร 0 3233 740
ที่อยู่ …………………………………………………………………………………………………

 



Copyright 2010 - Office of The Royal Development Projects Board. All rights reserved.