19 ผลสำเร็จ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่พระราชทานไว้ให้ถึง4,000 กว่าโครงการทั่วประเทศนับว่าเป็นห้องเรียน เป็นห้องสมุด เป็นห้องนิทรรศการธรรมชาติสำหรับประชาชนคนไทยที่จะมีความต้องการจะศึกษาเรียนรู้แนวทางในการประกอบอาชีพเพื่อการดำรงชีวิตอย่างมีความสุขบนความพอเพียงพอมีพอกิน
ณ พื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริมีผลสัมฤทธิ์ที่เป็นรูปธรรมอันเกิดจากการทดลอง วิจัย ค้นคว้า พิสูจน์แล้วว่าเดินตามแนวพระราชดำริที่พระราชทานให้แล้วโดยการน้อมนำไปปรับประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับแต่ละภูมิสังคมหรือพื้นที่ ก็จะสำเร็จผลดังใจหวังทุกราย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องดิน เรื่องน้ำ เรื่องพืช เรื่องสัตว์ เรื่องการพัฒนาอาชีพผลผลิต เป็นสูตรที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานเป็นหลักไว้ให้ โดยมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องคอยให้ความสะดวกให้คำแนะนำให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง
หัวใจสำคัญที่จะก้าวไปสู่ความสุขอันเกิดจากการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นกว่าเดิมๆตามแนวพระราชดำริก็คือต้องขยันหมั่นเพียร อดทน อดออม ไม่โลภ พยายามไม่ข้องแวะอบายมุขทุกประเภท รูรักสามัคคี มีความกตัญญูกตเวที ประสบผลสำเร็จมีความสุขอย่างยั่งยืนบนความพออยู่พอกินทุกรายตามสถานภาพของอาชีพ
อย่างเช่นศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่พระราชทานให้จัดตั้งไว้ตามภูมิภาคต่างๆ ทั่วประเทศถึง 6 ศูนย์ เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่เป็นห้องเรียนรู้ ห้องสมุด ห้องนิทรรศการธรรมชาติที่แสดงผลสำเร็จอย่างดีเยี่ยมที่ผ่านกระบวนการดังกล่าวข้างต้นให้ประชาชนได้ไปศึกษาค้นคว้านำไปใช้ได้มีทุกเรื่องทุกทางที่อยากจะหาความรู้
ผลดังกล่าวเกิดขึ้นจากการทุ่มเทพระวรกายพระสติปัญญา ด้วยพระวิริยอุตสาหะ อันเกิดจากพระราชหฤทัยห่วงใย และด้วยพระราชปณิธานที่ทรงต้องการจะปลดเปลื้องทุกข์ให้หมดไปจากประชาชนของพระองค์
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นอีกจุดหนึ่งตั้งอยู่ที่จังหวัดสกลนคร อันถือว่าเป็นหัวใจของภาคอีสาน ได้ดำเนินการศึกษาทดลองวิจัยและสาธิตอย่างต่อเนื่อง จวบจนปัจจุบันเป็นเวลา 3 ทศวรรษ มีผลการศึกษาทดลองกว่า 200 เรื่อง
มีผลสำเร็จจากการศึกษา ทดลอง วิจัย ที่มีความโดดเด่น 19 เรื่อง สามารถนำไปขยายผลเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตและการประกอบอาชีพของเกษตรกรได้ นอกจากนี้ยังเป็นการสะท้อนให้เห็นถึงส่วนหนึ่งของการพัฒนาจากอดีตถึงปัจจุบันที่ได้มีการสั่งสมองค์ความรู้และทฤษฎีการพัฒนาตามแนวพระราชดำริในลักษณะ "สร้างน้ำ เพิ่มป่า พัฒนาชีวิตที่พอเพียง"ได้อย่างชัดเจนเกิดผลสำเร็จแน่นอนและยั่งยืน
ผลสำเร็จที่1 สายธารแห่งชีวิต
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯจึงเป็นเสมือนแบบจำลองของภาคอีสานเพื่อศึกษาวิธีการพัฒนาให้เหมาะสมกับสภาพภูมิสังคม โดยได้น้อมนำแนวพระราชดำริมาใช้ อันได้แก่ ปลูกป่าโดยไม่ต้องปลูก,ป่าเปียก,การปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่างและปลูกป่าในใจคน
ผลสำเร็จที่ 2 การเลี้ยงโคเนื้อทาจิมะภูพาน
ปัจจุบันการเลี้ยงโคดังกล่าวรู้จักกันในชื่อ "ทาจิมะภูพาน" เป็นสายพันธุ์ที่ให้เนื้อคุณภาพดีที่สุดในโลก มีความนุ่ม ไขมันแทรกเกรดสูง ที่สำคัญคือมีสัดส่วนของกรดไขมันไม่อิ่มตัวกรดไขมันอิ่มตัวสูงกว่าโคทั่วไป มีผลทำให้เนื้อโคทาจิมะปลอดภัยต่อการบริโภค
การพัฒนาโคเนื้อทาจิมะมุ่งเน้นการใช้โคแม่พันธุ์ที่ราษฎรมีอยู่แล้วมาผสมกับน้ำเชื้อโคทาจิมะภูพาน แล้วทำการขุนลูกโคเพื่อสร้างรายได้ให้กับเกษตรกร เป็นอีกทางเลือกหนึ่งของการประกอบอาชีพที่ทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้นในเวลาเดียวกันก็ลดต้นทุนลงได้อีก
ผลสำเร็จที่ 3 การเลี้ยงไก่ดำภูพาน
ไก่ดำจัดเป็นอาหารบำรุงสุขภาพและได้รับความนิยมบริโภคกันอย่างแพร่หลาย ทั้งนี้ไก่ดำภูพานเป็นสายพันธุ์ใหม่ที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯได้ศึกษาพัฒนาปรับปรุงพันธุ์ให้ได้ไก่ดำพันธุ์ดี ทนโรค เลี้ยงง่าย โตเร็ว ทำให้สามารถลดค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงได้ จึงสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรได้อีกทางหนึ่งเป็นรายได้เสริม ขนาดของไก่น้ำหนัก 1 กิโลกรัมราคา 250 บาท ซึ่งไก่เนื้อทั่วไปราคาเพียง 80 บาทเท่านั้น
ผลสำเร็จที่ 4 การเลี้ยงสุกรภูพาน
สุกรหรือหมูภูพาน เกิดจากการพัฒนาสายพันธุ์จากสุกร 4 สายพันธุ์ที่มีจุดเด่นแตกต่างกัน คือพันธุ์เหมยซาน พันธุ์พื้นเมืองสกลนคร พันธุ์ดูร็อกเจอร์ซี่และพันธุ์แลนด์เรซ เพื่อให้ได้สุกรที่มีคุณสมบัติพิเศษเช่นเลี้ยงง่าย โตเร็ว ให้ลูกดก ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมและสถานการณ์การเลี้ยงของเกษตรกรได้อย่างดี ปัจจุบันสามารถผลิตสุกรภูพานได้ 2 สายพันธุ์ เพื่อตอบสนองความต้องการของเกษตรกรที่หลากหลาย
ผลสำเร็จที่ 5 การปลูกข้าวพันธุ์สกลนคร
ข้าวพันธุ์ดังกล่าวเป็นข้าวเหนียวที่ปลูกได้ทั้งนาดอน นาชลประทานและสภาพไร่ภาคอีสาน ปลูกได้ทั้งปี คุณภาพข้าวเหนียวที่หุงสุกแล้วเหนียวนุ่ม มีกลิ่นหอม เป็นอีกทางหนึ่งของเกษตรกรที่สามารถจะใช้เป็นเครื่องมือในการนำไปพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้นได้
ผลสำเร็จที่ 6 การปลูกข้าวขาวพันธุ์ดอกมะลิ 105
ข้าวขาวพันธุ์ดอกมะลิ 105 เป็นข้าวเจ้าที่ทนแล้งได้ดีพอสมควร ทนต่อสภาพดินเปรี้ยวและดินเค็ม เมล็ดข้าวสารใส แกร่ง คุณภาพการสีดี คุณภาพข้าวสุกอ่อนนุ่ม มีกลิ่นหอม
ผลสำเร็จที่ 7 ลิ้นจี่นพ.1
ลิ้นจี้สายพันธุ์นี้สามารถเจริญเติบโตได้ดีในภาคอีสานเขตจังหวัดที่มีความหนาวเย็นสม่ำเสมอ ออกดอกติดผลสม่ำเสมอทุกปี ผลมีรสหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย มีลักษณะเด่นคือออกดอกเดือนธันวาคมและเก็บเกี่ยวในเดือนเมษายนของทุกปี ทำให้จำหน่ายได้ราคาดี
ผลสำเร็จที่ 8 การเลี้ยงสัตว์ปีกเพื่อควบคุมศัตรูพืชสวนผลไม้
เป็นไปในลักษณะของการพึ่งพาตนเอง นั่นคือการใช้ธรรมชาติช่วยดูแลธรรมชาติหรือใช้ธรรมชาติควบคุมกันเองเช่นการควบคุมศัตรูพืชในสวนผลไม้ โดยการเลี้ยงห่านเพื่อควบคุมวัชพืชซึ่งห่านเป็นสัตว์ที่เลี้ยงง่าย นอกจากนี้ยังมีการเลี้ยงไก่พื้นเมืองเพื่อควบคุมแมลงในสวนไม้ผลในอัตรา 100 ตัวต่อไร่ นอกจากจะทำให้เกษตรกรได้ผลผลิตที่มีคุณภาพปราศจากสารพิษโรคและแมลงแล้ว ยังได้อาหารจากการเลี้ยงห่านเลี้ยงไก่ที่จะให้ทั้งไข่และเนื้อตลอดทั้งปี แล้วยังได้ปุ๋ยคอกไปพร้อมๆกันด้วย
ผลสำเร็จที่ 9 การผลิตวุ้นเส้นจากถั่วเขียว
เมล็ดถั่วเขียวมีคาร์โบไฮเดรตเป็นส่วนประกอบอยู่ถึงร้อยละ 56 มีโปรตีน ไขมัน วิตามิน เกลือแร่และยังมีอะมายโลสและอะมายโลเพคตีน จึงสามารถผลิตเป็นแป้งที่มีคุณภาพ นำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์วุ้นเส้นที่เหนียวนุ่ม ไม่เปื่อยยุ่ย เป็นที่ต้องการและนิยมบริโภคกันทั่วไป ได้มีการส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกสลับพืชอื่นๆทำให้สามารถมีรายได้เสริมได้
ผลสำเร็จที่ 10 การเลี้ยงปลานิลแดงร่วมกับเป็ดบาบาลี
นี่เป็นแนวทางที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯได้ส่งเสริมให้ราษฎรได้เรียนรู้เพื่อน้ำไปประยุกต์ใช้ในการประกอบอาชีพเสริมในลักษณะการผสมผสาน เนื่องจากปัจจัยหลักของการเกษตรต้องมีแหล่งน้ำเช่นสระ หรือจะเป็นบ่อเลี้ยงปลาโดยเฉพาะปลานิลแดงที่เหมาะแก่สภาพพื้นที่ภาคอีสาน ใน 1 บ่อเลี้ยงปลานิลแดงได้ 1 รุ่น เวลา 8 เดือน เลี้ยงเป็ดบาบาลีลูกผสมได้ถึง 2 รุ่น ทำให้มีรายได้ทั้งจากปลาและจากเป็ด
ผลสำเร็จที่ 11 การเลี้ยงปลาดุกในบ่อซีเมนต์
ผลสำเร็จที่ 12 เกษตรตามแนวทฤษฎีใหม่อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
คือการบริหารจัดการทรัพยากรทั้งดินและน้ำที่มีอยู่จำกัดในพื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพื่อสามารถดำเนินชีวิตอยู่ได้อย่างพอเพียง เน้นวิถีแห่งการพึ่งพาตนเองให้มากที่สุดด้วยปัจจัยที่มีอยู่ในพื้นที่ลดพึ่งพาปัจจัยภายนอกให้มากที่สุด ด้วยวิธีการดำเนินการ 3 ขั้นตอน คือทำแบบค่อยเป็นค่อยไปตามกำลังพอมีพอกินไม่อดอยาก คือร่วมแรงร่วมใจในเรื่องของการผลิต การตลาด การเป็นอยู่ สวัสดิการ การศึกษา สังคม ศาสนา และคือร่วมมือกับแหล่งเงินและพลังงานเช่นการตั้งบริการโรงสี ตั้งบริการร้านสหกรณ์ ช่วยกันลงทุน ช่วยกันพัฒนาคุณภาพชีวิตร่วมกันของชุมชน
ผลสำเร็จที่ 13 การจัดการดินเค็มเพื่อปลูกข้าว
ผลสำเร็จที่14 การจัดการดินลูกรังเพื่อปลูกไม้ผล
ผลสำเร็จที่ 15 การเพาะเห็ดเศรษฐกิจและเห็ดพื้นเมือง
ผลสำเร็จที่ 16 คือการส่งเสริมให้ปลูกยางพาราที่เวลานี้มีราคาสูงมาก
ผลสำเร็จที่ 17 ส่งเสริมให้เกษตรกรในภาคอีสานปลูกหม่อนพันธุ์สกลนครและไหมพันธุ์นางตุ่ยสกลนคร ที่มีคุณสมบัติเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมในพื้นที่ดังกล่าว ทำให้สามารถประหยัดในการลงทุนได้มาก
ผลสำเร็จที่ 18 การส่งเสริมแปรรูปผลิตภัณฑ์จากพืชสมุนไพร
ผลสำเร็จที่ 19 การส่งเสริมการผลิตผ้าย้อมคราม
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริทุกแห่งทุกภูมิภาคมีความสมบูรณ์พร้อมที่จะเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้เสริมสร้างประสบการณ์แก่ราษฎรทุกภูมิภาค เฉพาะอย่างยิ่งภาคอีสานก็คือที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ สามารถสร้างความสำเร็จให้ทุกคนที่เดินตามรอยเบื้องพระยุคลบาทที่พระราชทานเป็นหลักการดำเนินชีวิตแก่คนไทยทุกสาขาอาชีพไม่เพียงเฉพาะอาชีพเกษตรกรรมเท่านั้น แต่ทุกอาชีพทุกชนชั้นไปศึกษาเรียนรู้ได้เพื่อนำพาตัวเอง ครอบครัว ชุมชน สู่ความสุขอย่างยั่งยืนบนความพอมีพอกิน
หัวใจที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงดำเนินพระองค์เป็นแบบอย่างคือความขยันหมั่นเพียร อดทน อดออม รู้รักสามัคคี ไม่โลภ ห่างไกลอบายมุข หรือก็คือต้องรู้จักพอประมาณ มีเหตุมีผล สร้างภูมิคุ้มกันให้กับการดำรงชีวิตนั่นเอง