โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นโครงการ แผนงาน หรือกิจกรรม ที่ส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ เป็นผู้ดำเนินงานเพื่อสนองพระราชดำริ  และเป็นโครงการที่ได้รับพระราชทานพระราชดำริในเบื้องต้นเท่านั้น แต่กว่าจะถึงขั้นดำเนินการต้องผ่านขั้นตอนการกลั่นกรองจากหลายฝ่าย และบางกรณีได้เลิกล้มไปเพราะไม่เหมาะสม   เป็นโครงการที่ส่งผลประโยชน์ให้แก่ประชาชนในส่วนต่างๆ ของประเทศโดยตรง โดยเฉพาะชาวชนบทที่ห่างไกลทุรกันดาร และยากจนอย่างแท้จริง โครงการเหล่านี้ ส่วนใหญ่เป็นโครงการที่มุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชาติ การบริหารทรัพยากร และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และเสริมสร้างความมั่นคงของชาติ ซึ่งนอกจากจะส่งผลให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ที่ดีแล้ว ยังก่อให้เกิดประโยชน์ต่อประเทศชาติเป็นส่วนรวมด้วย โดยมีคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เรียกย่อว่า  “กปร.”   มีอำนาจหน้าที่เป็นองค์กรกลางระดับชาติ ควบคุม กำกับดูแล ติดตามผล และประสานการดำเนินงานของหน่วยงานราชการ  และรัฐวิสาหกิจทั้งปวงที่ดำเนินงานตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ให้สามารถดำเนินงานได้อย่างรวดเร็วและเป็นไปตามเป้าหมายเพื่อสนองพระราชดำริได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด  ตลอดจนเป็นองค์กรกลางที่จะเป็นผู้พิจารณาอนุมัติแผนงาน/โครงการ และงบประมาณค่าใช้จ่ายที่หน่วยงานต่างๆ เสนอขอเพื่อการดำเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริด้วย

           โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่เกิดขึ้นนั้นมีผลให้ประชาชนชายไทยมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และก่อให้เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศในทุกด้าน  

ในทางปฏิบัตินั้น การดำเนินงานสนองพระราชดำริในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริต่างๆ มีจำนวนมากขึ้น และมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาร่วมดำเนินงานมากขึ้น แต่หน่วยงานต่างๆ จะดำเนินการอย่างเอกเทศในลักษณะต่างฝ่ายต่างทำขาดจุดมุ่งหมายในการดำเนินงานสนองพระราชดำริเป็นไปอย่างสอดคล้องสนับสนุนและเอื้ออำนวยประโยชน์ต่อกัน  ตลอดจนก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดตามแนวพระราชดำริที่พระราชทานให้ไว้ รัฐบาลจึงได้แก้ไขปัญหานี้โดยการจัดระบบการดำเนินงานสนองพระราชดำริขึ้น 

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในปัจจุบัน  ตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ หมายถึง โครงการ แผนงาน หรือกิจกรรมใดๆ ที่ส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจดำเนินงานเพื่อสนองพระราชดำริ ซึ่งตั้งแต่เริ่มแรกถึงสิ้นปีงบประมาณ พ.ศ. 2550 มีจำนวนทั้งสิ้น 4,176 โครงการ/กิจกรรม แยกเป็นประเภทต่างๆ ได้ 8 ประเภท ได้แก่ การพัฒนาแหล่งน้ำมีจำนวนมากที่สุด ร้อยละ 35.03 ของโครงการทั้งหมด รองลงมาได้แก่ ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ร้อยละ 23.92  ด้านการเกษตร ร้อยละ 12.62 ด้านส่งเสริมอาชีพ ร้อยละ 7.90 ด้านสวัสดิการสังคม ร้อยละ 3.98 ด้านคมนาคม/สื่อสาร ร้อยละ 2.73 และด้านสาธารณสุข ร้อยละ 1.17 ตามลำดับ