ผลการดำเนินงาน
ป่าพรุเสื่อมโทรม สะสมดินเปรี้ยว แกล้งดินอย่างเดียว พัฒนาได้ยั่งยืน
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้ดำเนินการศึกษา ทดลอง วิจัย ทั้งหมดจำนวน 248 เรื่อง ซึ่งดำเนินการสิ้นสุดแล้ว จำนวน 184 เรื่อง และยังอยู่ระหว่างการศึกษา ทดลอง วิจัย จำนวน 64 เรื่อง แบ่งเป็นงานต่างๆ ดังนี้ งานพัฒนาที่ดิน 78 เรื่อง งานวิชาการเกษตร 37 เรื่อง งานป่าไม้ 48 เรื่อง งานปศุสัตว์ 49 เรื่อง งานประมง 12 เรื่อง งานควบคุมปราบปรามโรคติดต่อฯ 15 เรื่อง งานชลประทาน 2 เรื่อง งานวิจัยและอื่นๆ 7 เรื่อง
* โครงการแกล้งดิน เป็นแนวพระราชดำริเกี่ยวกับการเร่งดินให้เป็นกรดจัดรุนแรงที่สุด โดยการทำให้ดินแห้งและเปียกสลับกัน แล้วศึกษาวิธีการปรับปรุงดินโดยการใช้น้ำล้างดิน การใช้หินปูนฝุ่น และใช้ทั้งสองวิธีควบคู่กันไป สามารถปรับปรุงดินเพื่อปลูกพืชในดินเปรี้ยวจัดไว้ จึงได้จัดทำตำรา คู่มือปรับปรุงดินเปรี้ยวจัด และใช้เป็นต้นแบบในการพัฒนาพื้นที่ดินเปรี้ยวจัดทั่วประเทศ
* พันธุ์ข้าวทนเปรี้ยว จากพันธุ์ข้าวมากกว่า 1,000 สายพันธุ์นำมาศึกษาคัดเลือกพันธุ์ ได้พันธุ์ข้าวทนดินเปรี้ยว 10 สายพันธุ์ ได้แก่ลูกแดง อัลซัมดูลละห์ ข้าวเขียว ดอนทราย รวงยาว ข้าวขาว ช่อจำปา ช้องนาง ขาวน้อย และสี่รวง
* เกษตรทฤษฎีใหม่ โดยยึดหลักบริหารจัดการดินและน้ำ เพื่อการเกษตรในที่ดินขาดเล็ก และรู้จักใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุดให้เกษตรกรสามารถดำรงชีวิตแบบพออยู่ พอกิน และรู้จักพอเพียงโดยไม่เดือดร้อน ซึ่งได้แบ่งการใช้พื้นที่โดยปรับสัดส่วนให้เหมาะสมกับสภาพภูมิประเทศของภาคใต้ คือ 10-20-30-40 กล่าวคือ 10 % เป็นที่อยู่อาศัยและเลี้ยงสัตว์ 20% เป็นแหล่งน้ำ 30 % เป็นนาข้าว และ 40% เป็นพืชไร่พืชส่วน และทำการปรับปรุงสภาพความเป็นกรดของดินด้วยหินปูนฝุ่น
* การปลูกปาล์มน้ำมันในพื้นที่พรุ การทดลองปลูกปาล์มน้ำมันในดินอินทรีย์ พบว่าปาล์มน้ำมัน สามารถขึ้นได้ดีในพื้นที่พรุ ทนสภาวะแห้งแล้งและน้ำท่วมได้ดีกว่าพืชชนิดอื่น ให้ผลผลิตค่อนข้างสูง
* โรงงานสกัดและแปรรูปน้ำมันปาล์ม โรงงานสกัดและแปรรูปน้ำมันปาล์ม ในช่วงแรกใช้วิธีทอดผลปาล์มในกระทะ ใช้เครื่องหีบแรงคน ต่อมาพัฒนาเครื่องแยกผลปาล์มจากทะลาย และการทอดผลปาล์มภายใต้ระบบสุญญากาศ ในกระบวนการผลิตไม่มีน้ำเสีย รวมทั้งมีการผลิตน้ำมันไบโอดีเซล
* การปลูกพืชแซมยาง ปลูกระกำร่วมกับยางพารา เพื่อใช้ประโยชน์พื้นที่ว่างระหว่างแถวยาง เพิ่มรายได้ให้เกษตรกรชาวสวนยางพารา โดยปลูกระกำหวาน เมื่อปลูกยางแล้ว 4 ปี สามารถปลูกเป็นพืชร่วมกับยางได้ดี จะให้ผลผลิตเมื่ออายุ 4-5 ปี ระกำหวานอายุ 10 ปี ขึ้นไป จะให้ผลผลิตเฉลี่ยกอละ 10 กิโลกรัม เสริมรายได้ให้เกษตรกร 5,800 บาทต่อไร่ต่อปี
* การใช้ประโยชน์ไม้เสม็ดขาว ไม้เสม็ดขาวเป็นพันธุ์ไม้ที่มีลักษณะพิเศษ กล่าวคือ สามารถเจริญเติบโตในพื้นที่พรุได้ดีมาก เป็นไม้ที่สามารถนำส่วนต่างๆ มาใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง เช่น ลำต้น ใช้ในงานก่อสร้างและเฟอร์นิเจอร์ ใบ นำมากลั่นให้น้ำมันเขียว
* การแบ่งเขตการใช้พื้นที่พรุ จัดแบ่งเขตการใช้ประโยชน์พื้นที่พรุตามสภาพการใช้ที่ดิน และศักยภาพของพื้นที่ออกเป็น 3 ส่วน คือ เขตสงวน เขตอนุรักษ์ และเขตพัฒนา โดยเขตสงวนและเขตอนุรักษ์อยู่ในความรับผิดชอบของงานป่าไม้ที่จะต้องอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าพรุ ส่วนเขตพัฒนา ซึ่งส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ที่ได้มีพระราชกฤษฎีกาประกาศเป็นเขตนิคมสหกรณ์บาเจาะและนิคมสหกรณ์ปิเหล็ง เป็นพื้นที่เป้าหมายที่จะนำผลการศึกษาวิจัยไปถ่ายทอด เพื่อพัฒนาด้านการเกษตรต่อไป
- ด้านการขยายผลการพัฒนา
- การพัฒนาหมู่บ้านรอบศูนย์ฯ ทั้งหมด 13 หมู่บ้าน จำนวนประชากรทั้งสิ้น 114,258 คน 1,782 ครัวเรือน พื้นที่ทั้งหมด 23,068 ไร่ ราษฎรมีการประกอบอาชีพที่หลากหลายทั้งทำนาปลูกไม้ผล ปลูกมะพร้าว ปลูกพืชไร่ พืชผัก เลี้ยงปลา และอาชีพหัตถกรรม
- ด้านการพัฒนาศูนย์สาขา
* มีจำนวน 4 ศูนย์ฯ ประกอบด้วย ศูนย์สาขาที่ 1 โครงการสวนยางเขาตันหยง ดำเนินการปลูกยางพาราพันธุ์ต่างๆ และปลูกพืชแซมในสวนยางพื้นที่ 15.8 ไร่ ศูนย์สาขาที่ 2 โครงการพัฒนาหมู่บ้านปีแนมูดอ ดำเนินการปรับปรุงพื้นที่และปลูกพืชชนิดต่างๆ พื้นที่ 135 ไร่ ศูนย์สาขาที่ 3 โครงการหมู่บ้านปศุสัตว์เกษตรมูโนะ ดำเนินการส่งเสริมให้เกษตรกรเลี้ยงปลาในบ่อและร่องสวน ส่งเสริมการทำปศุสัตว์ และการปลูกพืชชนิดต่างๆ ในพื้นที่ดินเปรี้ยว พื้นที่ 1,500 ไร่ เกษตรกรสามารถปลูกข้าวได้ผลผลิต 40-50 ถึง/ไร่ และศูนย์สาขาที่ 4 โครงการพัฒนาหมู่บ้านโคกอิฐ-โคกใน บ้านยูโย พื้นที่ 30,065 ไร่ ซึ่งเป็นพื้นที่แห่งแรกที่นำผลการศึกษาจากโครงการแกล้งดินไปขยายผลการพัฒนา จากพื้นที่ที่มีปัญหาซึ่งแต่เดิมทำนาไม่ได้ผลเลย จนเกษตรกรปลูกข้าวได้ผลผลิต 40-50 ถัง/ไร่
* การพัฒนาพื้นที่อื่นๆ ได้มีพระราชดำริให้ดำเนินการพัฒนาในพื้นที่อื่นๆ ได้แก่ พรุแฆแฆ จังหวัดปัตตานี โดยเข้าไปส่งเสริมให้มีการทำนาและปลูกพืชผักในพื้นที่ขอบพรุ บ้านตอหลัง-บ้านทรายขาว โดยพัฒนาพื้นที่ดินเปรี้ยวจัดให้เกษตรกรทำนาได้ผลผลิตเฉลี่ย 50-60 ถึง/ไร่ และ การปลูกพืชผักพืชไร่ การปลูกไม้ผล และการเลี้ยงสัตว์ การฟื้นฟูและพัฒนาการเกษตรในเขตลุ่มน้ำบางนรา โดยปรับปรุงดินสนับสนุนปัจจัยการผลิตบางส่วนในลักษณะกองทุนหมุนเวียนเกษตรกรในเขต 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง อำเภอตากใบ และอำเภอเจาะไอร้อง และสนับสนุนการถ่ายทอดความรู้ด้านการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำให้แก่เกษตรกรผู้เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำในพื้นที่ตำบลกะลุวอเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส จำนวน 100 ราย
* โครงการฟาร์มตัวอย่างในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินินาถ เพื่อเป็นแหล่งสร้างงานให้กับราษฎรในพื้นที่ ผลิตอาหารของราษฎรในจังหวัดนราธิวาส ศึกษาและพัฒนาอาชีพทางการเกษตรของผู้ทำงานโครงการ ฝึกอบรม สาธิตและให้ความรู้แก่ราษฎรในการประกอบอาชีพด้านการเกษตร ซึ่งมีทั้งสิ้น 9 ฟาร์ม ในอำเภอเมือง อำเภอระแงะ อำเภอสุไหงปาดี อำเภอรือเสาะ อำเภอเจาะไอร้อง อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส
พระราชดำร
