พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระราชดำริเมื่อวันที่ ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๒๕ กับ นายสุหะ ถนอมสิงห์ เจ้าหน้าที่กรมชลประทานให้พิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้ำบริเวณคลองบ้านอำเภอ เขตอำเภอบางละมุง และอำเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี เพื่อใช้ประโยชน์ในการประกอบอาชีพเกษตรกรรมของราษฎรในพื้นที่และสนับสนุนกิจกรรมทางศาสนาของวัดญาณสังวรารามวรมหาวิหาร พร้อมทั้งส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ในพื้นที่บริเวณโครงการให้เป็นวนอุทยานรักษาป่าและสัตว์ป่า

                    ต่อมา พระราชทานพระราชดำริเพิ่มเติมแก่เจ้าหน้าที่สำนักงาน กปร. และเจ้าหน้าที่กรมชลประทานที่เข้าเฝ้าฯ ณ อาคารชัยพัฒนา สวนจิตรลดาเมื่อวันที่ ๑๒ กันยายน ๒๕๓๓ สรุปได้ว่า ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาจัดทำโครงการป่าสิริ เจริญวรรษอันเนื่องมาจากพระราชดำริ บริเวณเขาชีโอนติดกับบริเวณวัดญาณฯ เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ในวโรกาสมหามงคลเจริญ พระชนมพรรษาครบ ๖๐ พรรษา โดยได้ดำเนินการปลูกป่าบริเวณพื้นที่รอบเขาชีโอน ซึ่งเป็นพื้นที่ถูกบุกรุกทำไร่เลื่อนลอย และสร้างฝายเก็บกักน้ำตามร่องน้ำต่างๆ เพื่อให้พื้นที่สองฝั่งร่องน้ำมีความชุ่มชื้น ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่ต้นไม้ที่ปลูกบริเวณนี้ สำหรับพื้นที่รอบโครงการให้จัดทำเป็นโครงการปลูกป่าตามความเหมาะสม โดยจัดทำแนวเขตบริเวณ ปลูกป่าให้ชัดเจน

๑. ศูนย์ฝึกและพัฒนาอาชีพเกษตรกรรมวัดญาณสังวรารามวรมหาวิหารฯ

ได้ให้ความรู้เกี่ยวกับเกษตรธรรมชาติแก่ประชาชนในพื้นที่บริเวณรอบวัดญาณฯ รวม ๓ ตำบล ได้แก่ ตำบลห้วยใหญ่ อำเภอบางละมุง ตำบลนาจอมเทียน และตำบลพลูตาหลวง โดยเป็นหลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นต่างๆ ได้แก่ การคัดเลือกและพัฒนาเมล็ดพันธุ์เกษตรธรรมชาติ ๒ รุ่น จำนวน ๙๐ คน หลักสูตรการทำสบู่สมุนไพรไทย จำนวน ๓๐ คน หลักสูตรการผลิตน้ำมันมะพร้าวบริสุทธิ์ จำนวน ๓๐ คน หลักสูตรการเพาะเชื้อ และผลิตเห็ดนางฟ้า จำนวน ๓๐ คน รวมทั้งจัดสัมมนานำเสนอผลงานวิจัยด้านเกษตรธรรมชาติ จำนวน ๕๐ คน

นำเกษตรกรดูงานการคัดเลือกและพัฒนา เมล็ดพันธ์เกษตรธรรมชาติ  จ.สุพรรณบุรี

อบรมการทำสบู่สมุนไพร

๒. สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ ๖

จัดทำแปลงต้นแบบ ทั้งแปลงไม้ผล และแปลงไม้ดอกไม้ประดับ อาทิ

แปลงหน้าวัว แปลงมะนาวในวงบ่อ แปลงปทุมมา และแปลงหม่อน และจัดทำแปลงอนุรักษ์พันธุ์ไม้ อาทิ แปลงรวบรวมพันธุ์มะม่วง ๒๔ ไร่ แปลงรวบรวมพันธุ์ไม้ผลต่างๆ ในเนื้อที่ ๑๒ ไร่ โดยปลูกกล้วย กระท้อน ขนุน ชมพู่ มะขามหวาน มะปราง มะยม มะดัน มะเฟือง มะไฟ มะพร้าว มังคุด ลางสาด น้อยหน่าและพุทรา รวมทั้งแปลงรวบรวมพันธุ์ไม้หอม เนื้อที่ ๑ ไร่

                 ในปี ๒๕๕๕ ได้ถ่ายทอดเทคโนโลยี ฝึกอบรมเกษตรกร ในเรื่องการปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ และการปลูกเลี้ยงหน้าวัว รวม ๑๓๗ คน มีผู้เข้าเยี่ยมชม/ศึกษาดูงาน รวม ๙๕๑ คน

                  ๓. เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาชีโอน

ในปีงบประมาณ ๒๕๕๕ ได้ดำเนินการจัดการทุ่งหญ้าและถิ่นอาศัยสัตว์ป่าในเนื้อที่รวม ๑๖๐ ไร่ ด้วยการหว่านเมล็ดถั่วพร้าเพื่อใช้เป็นปุ๋ยพืชสด และเสริมด้วยโป่งเทียม รวมทั้งจัดหาและบำรุงกล้าไม้ขนาดใหญ่เพื่อเพิ่มคุณภาพป่า ปรับปรุงแนวกันไฟในพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดไฟป่า และการลาดตระเวนเพื่อป้องกันการลักลอบกระทำความผิด

ดำเนินการจัดทำโครงการค่ายเยาวชน จำนวน ๕ รุ่น เพื่อสร้างจิตสำนึกให้แก่เยาวชนในการร่วมอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า โดยคัดเลือกโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาซึ่งตั้งอยู่รอบโครงการ คือ โรงเรียนในพื้นที่อำเภอ บางละมุง จังหวัดชลบุรี จำนวนรวม ๓๒๕ คน

           ๔. สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าบางละมุง

ดำเนินการดูแลสัตว์ป่า รวมทั้งให้ความรู้ด้านการเพาะเลี้ยง การขยายพันธุ์ การอนุบาล สัตว์ป่าได้แก่ สัตว์ปีก อาทิ นกยูง ไก่ฟ้าพญาลอ นกกาฮัง ฯลฯ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม อาทิ กวางป่า เนื้อทราย ละอง-ละมั่ง หมีควาย หมีคน และลิ่นชวา ฯลฯ สัตว์เลื้อยคลาน อาทิ จระเข้น้ำจืด และเต่า รวม ๓๙ ชนิด กว่า ๗๐๐ ตัว และในปี ๒๕๕๕ สถานีได้ดำเนินการซ่อมแซมกรง และบริเวณตามสมควรรวมทั้งจัดทำแผ่นป้ายสื่อความหมาย จำนวน ๕ จุด และแผ่นพับประชาสัมพันธ์ จำนวน ๒๐,๐๐๐ แผ่น เพื่อสื่อประชาสัมพันธ์ให้แก่ผู้เข้าเยี่ยมชม

                  ๕. โครงการป่าสิริเจริญวรรษ

ดำเนินการบำรุงรักษาพื้นที่ป่า ๑,๘๗๓ ไร่ และทางเดินศึกษาธรรมชาติ ๑.๕ กิโลเมตร ในปีงบประมาณ ๒๕๕๕ ได้ดำเนินการปรับปรุงภูมิทัศน์บริเวณส่วนหน้าของพื้นที่โครงการ พร้อมปรับปรุงศาลาและเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติและจัดทำแนวกันไฟรอบเขตป่า

                  ๖. ศูนย์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ

ให้บริการด้านต่างๆ ได้แก่ คลินิกผู้สูงอายุ เพื่อตรวจคัดกรองรักษาโรคแก่ผู้สูงอายุ คลินิกกายภาพบำบัด ให้บริการด้านการรักษาฟื้นฟูทางกายภาพบำบัด ในผู้ป่วยที่มีปัญหาระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ ระบบประสาท อาทิ ผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาตกล้ามเนื้ออ่อนแรง และ ธาราบำบัด ดำเนินการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการการพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชน

ในปีงบประมาณ ๒๕๕๕ ได้ดำเนินการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่บ้านสำหรับบุคลากร จัดอบรมเชิงปฏิบัติการการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่บ้านสำหรับอาสาสมัคร และ จัดอบรมเชิงปฏิบัติการเตรียมความพร้อมดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ จำนวน
๕๐ คน ระยะเวลา ๔ วัน เพื่อสร้างและพัฒนาบุคลากรในการดูแลผู้สูงอายุ

                 ๗. มูลนิธิอเนกกุศลศาลา (วิหารเซียน)

มีกิจกรรมที่ดำเนินการอย่างต่อเนื่อง ได้แก่ จัดงานมหกรรมวันพ่อแห่งแผ่นดิน การมอบทุนการศึกษาและอุปกรณ์การเรียนการสอนนักเรียนในระดับการศึกษาต่างๆ ให้กับโรงเรียน ๑๒ โรง ที่มูลนิธิอเนกที่มูลนิธิอเนกกุศลศาลา (วิหารเซียน) อุปถัมภ์ และการดำเนินโครงการอาหารกลางวันโดยได้มอบข้าวสารให้กับโรงเรียนทั้ง ๑๒ โรง

 
                 ๑. ประชาชนในบริเวณโครงการพัฒนาพื้นที่โดยรอบวัดญาณฯ และผู้สนใจทั่วไปได้รับการเผยแพร่องค์ความรู้ด้านเกษตรธรรมชาติตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงที่สามารถนำไปปฏิบัติให้เกิดประโยชน์ต่อตนเอง

๒. ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าในพื้นที่โครงการได้รับการอนุรักษ์ ฟื้นฟู
ให้กลับคืนมามีสภาพที่อุดมสมบูรณ์ และมีความหลากหลายเพิ่มขึ้น พบว่าบริเวณพื้นที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาชีโอนมีลักษณะเป็นป่าดิบแล้งที่มีความหลากหลายของพืช จำนวน ๓๑ วงศ์ ๖๓ สกุล ๗๒ ชนิดพันธุ์ และมีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม จำนวน ๓๐ ชนิด สัตว์เลื้อยคลาน ๕๓ ชนิด สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก จำนวน ๑๖ ชนิด และนก ๑๗๖ ชนิด

                    ๓. อาสาสมัครและผู้สูงอายุในชุมชนโดยรอบวัดญาณฯ ได้รับความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับดูแลรักษาสุขภาพ

ที่มา :  สำนักงานประสานงานโครงการพื้นที่ 1

ข้อมูล ณ วันที่ : 28 กุมภาพันธ์ 2557

สามารถดาวน์โหลด .pdf ได้ที่นี